Dagbladuitgevers in rustiger vaarwater: zijn nu de drukkerijen aan de beurt?

Het afgelopen jaar is bij de meeste grote dagbladuitgevers flink ingegrepen en daarmee is de rust in zekere zin weergekeerd, maar dat houdt niet in dat er verder niets gebeurt. Er zijn bijvoorbeeld plannen te gaan samenwerken bij het drukken van kranten. Wat zijn de opties? En welke drukkerijen gaan dan dicht?

Dagbladuitgevers Telegraaf Media Groep (TMG), Wegener en NDC Mediagroep hebben afgelopen jaar een forse (en soms een extra) reorganisatie doorgevoerd, vooral met als doel de kosten te laten dalen om weer zwarte cijfers te kunnen schrijven. Dat proces is nog in volle gang, maar de koers is duidelijk voor het komende jaar. Witte raaf in dit rijtje is de Persgroep, maar deze uitgever heeft enkele jaren geleden na de aankoop van het voormalige PCM al een ingrijpende reorganisatie doorgevoerd. Tot nu toe zijn in de reorganisatieplannen van deze vier dagbladuitgevers de eigen krantendrukkerijen grotendeels buiten schot gebleven, met uitzondering van de krantendrukkerij van Wegener in Enschede, die eind 2013 is gesloten. Maar alles wijst er op dat binnenkort de drukkerijen aan de beurt zijn. Daar zijn twee belangrijke redenen voor: de vier uitgevers werken al succesvol samen bij het gezamenlijk bezorgen van de kranten, dus waarom ook niet onderzoeken of samen drukken voordelen kan opleveren? En ten tweede daalt de gedrukte oplage van alle dagbladen mede door de vele digitale abonnementen in een steeds hoger tempo, en daarmee daalt ook het aantal benodigde krantenpersen. Op de grafiek het verloop van de digitale abonnementen bij landelijke dagbladen (bron: Piet Bakker).

Project 31

Onder deze naam is recent onderzoek gedaan naar het verregaand samenwerken van de vier grote dagbladuitgevers op het vlak van het drukken. De uitkomsten van dat onderzoek zijn geheim, maar met een beetje fantasie kan wel worden nagegaan welke opties de revue hebben gepasseerd. Eerst kort de huidige situatie. TMG heeft twee grote krantendrukkerijen in resp. Alkmaar (vooral voor de regionale dagbladen) en Amsterdam (vooral Telegraaf en Metro/Spits). Komend voorjaar wordt een 30 miljoen euro kostende renovatie afgerond, waardoor straks geheel in full colour kan worden gedrukt. De Persgroep heeft ook twee grote krantendrukkerijen in Nederland: Den Haag (vooral het AD) en Amsterdam (vooral Volkskrant en Trouw). Wegener heeft na de sluiting van Enschede nog drukkerijen in Apeldoorn en Best. NDC Media heeft een krantendrukkerij in Leeuwarden. Naast deze zeven ‘eigen’ krantendrukkerijen zijn er nog drie andere (zelfstandige) drukkerijen van belang bij toekomstige scenario’s. Dat zijn Janssen Pers, waar het Financieele Dagblad (FD) en het Nederlands Dagblad worden gedrukt, alsmede BDU Print (drukt deels nrc.next, alsmede het Reformatorisch Dagblad en de eigen Barneveldse Krant). Last but not least is er nieuwkomer Rodi Media, dat vanaf medio 2014 hoopt te kunnen beschikken over drie rotatiepersen in Diemen, in de gebouwen van het vroegere Dijkman Offset, met als doel vanaf dat moment het FD te gaan drukken, en meer.

Wat gaat het worden?

Er zijn enkele scenario’s te bedenken. De eerste is dat de twee oudste krantendrukkerijen dicht gaan. De krantenpersen van TMG in Amsterdam en in Apeldoorn van Wegener zijn persen van meer dan 20 jaar oud en hebben een lage output. Met een beetje goede wil kan via een herschikking een flink deel van de oplage van De Telegraaf worden gedrukt op de veel snellere persen van De Persgroep in Amsterdam (wel met een kleine persuitbreiding), de rest gaat naar de pers in Leeuwarden. Daarbij kunnen de persen in Best bijna alle kranten van Wegener drukken, als wordt uitgegaan van kranten met een maximale omvang van 48 pagina’s door de week. Een tweede scenario is er een waarbij nrc.next voortaan geheel wordt gedrukt bij BDU Print in Barneveld (liefst overdag ook NRC Handelsblad), waardoor een groot deel van het AD in Amsterdam wordt gedrukt. Hierdoor komt capaciteit vrij in Den Haag voor het drukken van een deel van de Wegener-dagbladen, waardoor Apeldoorn kan worden gesloten. En in alle scenario’s kunnen Janssen Pers en Rodi Media ook nog opduiken als (tijdelijke) overloop, in afwachting van de verdere daling van de oplage van de dagbladen. Een derde scenario is dat alle dagbladen van TMG worden gedrukt in Amsterdam, waarbij Alkmaar dicht gaat, in combinatie met het uitbesteden van een deel van de oplage in Leeuwarden.