BUITENLAND - Zo op de valreep voor de Kerst rolde bij de redactie een 'min of meer' grappig bericht binnen dat de makers van Zwitsers waardepapier gered zijn van een bankroet. De centrale bank kocht een papierproducent. Beter dan investeren in Bitcoins? Voor de verkopers in ieder geval wel.
Nee, het is geen verlate 1 april grap. Directeur Thomas Jordan van de Schweizerische National Bank (SNB) maakte zich oprecht zorgen over het voortbestaan van 's lands enige drukkerij op het gebied van waardepapieren, waaronder de bankbiljetten van 10, 20, 50, 100, 200 en 1000 frank. Drukkerij Orell Füssli is al vier eeuwen oud en produceert sinds 1911 het papiergeld van het land. Ook de papierproductie bevindt zich in eigen land. Landqart is de enige productent van het zogeheten 'veiligheidspapier'.
Problemen
En bij deze leverancier zat het probleem. De omzet van deze papierfabrikant daalde al enige jaren omdat andere opdrachtgevers hun papier elders gingen inkopen. De omzet daalde dit jaar met 17% en de voorspellingen voor 2018 laten nu al een daling zien van 30%. De toekomst van Landqart is daarmee zeer onzeker en de Canadese eigenaar wilde niet tijdig herfinancieren. De nationale bank heeft nu een belang genomen van 90% in Landqart om de productie te kunnen garanderen. Drukkerij Orell Füssli nam de overige 10% voor haar rekening. Al met al kostte dit hele grapje 21,5 miljoen frank, een slordige 18,3 miljoen euro.
De overname werd eveneens ingegeven door het vervangen van de gehele reeks frank biljetten. Sinds 2016 is die operatie al gaande, in 2018 wordt het 200 frank biljet vervangen en in 2019 de 100 en 1000 frank biljetten.
Fortress Paper
De oorspronkelijke Canadese eigenaar was niet bereid Landqart overeind te houden. Volgens de top van het bedrijf was een investering van ca. 44 miljoen euro nodig om het bedrijf weer winstgevend te maken. De Canadezen waren niet van plan deze injectie te financieren, ze noemden het 'strategisch niet haalbaar'. Het resultaat van die afwijzing was goed te merken in de koers van Fortress Paper. Die schoot op de beurs van Toronto met maar liefst 21% omhoog. Getallen die je alleen maar bij virtueel geld zou verwachten. Zo zie je maar......
Peter Luit
Peter Luit (1958) was sinds 1993 zelfstandig adviseur voor uiteenlopende printmedia vraagstukken. Samen met Erik van Erp zette hij in 2013 printmedianieuws.nl op. Met zijn crossmediale kennis beschrijft hij de balans in de uitdagingen die de verschillende mediakanalen ten opzichte van elkaar hebben.
Het bericht over Landqart is – volgens mij – ook een bericht over het teruglopen van het gebruik van Zwitserse franken. Door de digitalisering en het gebruik van pinbetalingen (én smartphonetoepassingen om te betalen) zal de “consumptie” van franken ook de komende jaren teruglopen. Datzelfde zie je gebeuren in de EU en ook daar worstelen bankbiljettendrukkers en de toeleveranciers van het papier met dergelijke problemen. Zwitserland kiest er voor om het papiergeld in eigen land te vervaardigen. Dan moet je ook de consequenties aanvaarden dat je die drukker en de papierleverancier moet subsidiëren. Dat de drukker daarbij meedoet en investeert in zijn toeleverancier lijkt mij verstandig. In een jaloersmakend rijk land dat bewust kiest voor een eigen koers en een eigen munt kan dat ook. Buiten Zwitserland gelden andere regels want daar mogen banbiljetterdrukkers in de Europese landen niet gesubsidieerd worden en moeten de opdrachten voor het vervaardigen van bankbiljetten officieel aanbesteed worden. Met als gevolg dat de kleine landen als België en Nederland hun bankbiljetterdrukkerijen kwijtraken. In megagrote en super-beveiligde drukfabrieken in bv Duitsland en Malta worden de euro’s vervaardigd. Snel, efficiënt en tegen een redelijke prijs. Die bedrijven worden groter maar ook zij worden geconfronteerd met het lagere verbruik van papieren geld. In dat opzicht is het proces vergelijkbaar met wat er gebeurt bij Europese krantendrukkers en bij industriële drukkerijen. De totaalomzet krimpt, het aantal bedrijven slinkt maar de volumes bij de grotere jongens stijgt. Met minder personeel en meer geautomatiseerde productiemiddelen en een extreme focus op procesoptimalisatie. Dat de aandeelhouders van de eigenaar Fortress Paper zo extreem steeg ligt – vermoed ik – aan het ronkende persbericht over het totaal afstoten van de productie van papier voor bankbiljetten en andere waardedocumenten. Fortress meldde al veel eerder dat Landqart een grote buitenlandse klant had verloren en dat de totale winst van Fortress daardoor achteruitliep. Zo’n bedrijf dat “bleeds” wil je graag kwijt. Daar kikken beleggingsanalisten op en die bepalen voor even de koers. Die extreme koerswinst was overigens slechts 2 uur vastgehouden en daarna kelderde hij ook weer.