Canva daagt Adobe uit met gratis Affinity applicatie

OPINIE - De bekende Duitse analist/consultant en congres organisator Bernd Zipper schreef een artikel over de wijze waarop Canva Adobe uitdaagt door de Affinity applicatie reeks gratis te gaan aanbieden 'voor iedereen en voor altijd gratis'. Heeft Adobe het nakijken of valt dat wel mee? De redactie maakt een samenvatting van het artikel van Zipper en gaf met de nodige aanvullingen een eigen visie.

• Leestijd ca. 6 minuten
• Oorspronkelijke artikel op BeyondPRINT
• Kopfoto: AI bewerking in Freepik door BeyondPrint
• Lees ook: Moet Adobe loyaal blijven richting grafische branche?

Canva heeft zeker al haar al bewezen in het creatieve speelveld van ontwerpers, fotografen en uitgevers. Maar dat alles voor iedereen en altijd gratis zou worden, was voor iedereen een complete verrassing. Het bedrijf deed die aankondiging op 30 oktober jl.

Canva werd in 2013 opgericht door Melanie Perkins en Cliff Obrecht en heeft inmiddels ruim 10 jaar ervaring. Wereldwijd waren er een aantal print-service-providers die Canva integreerden in hun web applicaties. In 2021 vroeg de redactie nog aan zo een 25 vakmensen in het speelveld hun mening over Canva.

Creative Cloud van Adobe

Verreweg de meeste applicaties van Adobe zijn 'los te koop' voor ca. 25 euro per maand. Hier en daar een aanbieding voor de helft van die prijs voor de eerste drie maanden, waaronder Adobe Photoshop. Wil je 'gewoon alles' hebben (de Pro versie), dan betaal je 80 euro per maand (waarbij de eerste 3 maanden ook 50% korting geldt). Uiteraard zin dat prijzen per werkplek.

Creative Cloud als een noodzakelijke aankoop, niet als een bron van inspiratie.

Bij Canva bestaat het 'pakket' uit Affinity Photo, Publisher, and Designer (zeg maar een mix van Illustrator, Photoshop en InDesign). Dus zeker niet zo uitgebreid als hetgeen Adobe te bieden heeft in de Pro versie. De drie applicaties worden vanaf 30 oktober aangeboden als één gratis app. Canva heeft de Affinity apps nu nieuwe namen gegeven: Pixel, Vector en Layout, en ze samengevoegd tot één applicatie. Voor het toepassen van Canva’s AI-technologie is een premium-account nodig.

Het aanbod wordt door Zipper niet gezien als een marketing stunt : "Het is een werkelijke aanval op het fundament van Adobe's Creative Cloud."

Een nieuw dataformat

Zipper noemt het een 'knipogende middelvinger' richting Adobe, nu Canva met deze introductie ook een eigen nieuw dataformat (.af als extensie) heeft geïntroduceerd. Ze noemen het dataformat modern, open en onafhankelijk. Adobe biedt verschillende dataformats binnen afzonderlijke applicaties, waaronder .psd, .ai en .indd. Eerder bestonden binnen Canva .afdesign, .afphoto, and .afpub.

De aankondiging op 30 oktober kan eveneens als een 'beetje provocerend' worden gezien. Precies op dat moment vond het AdobeMAX event plaats, een jaarlijks congres dat inmiddels een wereldwijde invloed heeft binnen het speelveld van ontwerpers, fotografen en uitgevers.

175 miljoen gebruikers wereldwijd

Daar waar in het begin Canva werd afgedaan als 'een speeltuin voor amateurs' is de professionalitiet inmiddels fors toegenomen. Vooral de integratie van het Britse software bedrijf Affinity heeft daaraan bijgedragen. Daarbovenop de directe samenwerking met HP.

Canva zet zich volledig in op de eindgebruiker, dus geen AI leermodellen op basis van beelden van gebruikers (dat was een flinke rel in 2024), er worden zelfs totaal geen gegevens van de gebruikers geregistreerd of gebruikt. Zipper zegt het zo: “Adobe denkt in termen van licenties – Canva denkt in termen van mensen.”

Adobe's belang in de loop der jaren flink veranderd

Toen Adobe nog puur gekenmerkt werd door Illustrator, Photoshop, InDesign en Acrobat, lag de focus voor 100% op de printmediabranche. Met een omzet van meer dan 21 miljard dollar (2024) is het wel duidelijk geworden dat Adobe haar horizon flink verbreed heeft. Het segment 'Publishing and Advertising' (daarbinnen vallen de vier genoemde applicaties) draagt 275 miljoen dollar bij. Dat is iets meer dan 1 procent van de totale omzet.

Nieuwe ontwikkelaars merkten dat de focus op printmedia bij Adobe meer en meer afnam.

De kracht van Canva ligt in zijn systeemdenken: een ontwerp wordt niet alleen gemaakt, maar direct vertaald naar campagnes, posts op sociale media of merchandise. Met de Affinity-app opent Canva nu de deur naar het professionele ontwerpsegment. Duidelijk onderschied is dus dat Canva zich richt op een reeks printmedia applicaties, waarbinnen voorl de eindgebruiker centraal staat. Adobe - hoe innovatief het Creative Cloud business model ook mag worden gezien - biedt in feite niets meer dan een hele reeks losse crossmediaal gerichte applicaties aan. Het is allemaal 'netjes, zakelijk en gecontroleerd', maar volledig gericht op aandeelhouderswaarde. Canva ontdoet zich (nog?) van zo een strategie en richt zich op een bijna rebelse manier op de eindgebruikers waarbij deze benadering aanspreekt.

Niets mis met Adobe

Slaat Adobe met hun benadering de plank mis? Nee hoor, het bedrijf heeft markt genoeg voor die zakelijke benadering, maar ziet niet dat een nieuwe generatie wat luchtiger het creatieve leven in stapt, flexibel is en houdt van experimenteren met gereedschappen. Het is de jonge AI generatie die zich niet vasthoudt aan de gevestigde orde. Maar die is natuurlijk niet zomaar verdwenen, dat weten ze bij Adobe ook wel. Adobe is nauwkeurig, zeer winstgevend en voorspelbaar – Canva is wendbaar, emotioneel en viraal. En juist dat maakt het zo spannend.

Zipper: "Adobe beschouwt drukwerk als een outputkanaal, onderdeel van een professionele productieworkflow. Canva ziet print als een ervaring en dus als een kans om digitale creativiteit tot leven te brengen in fysieke vorm. En dit is precies waar de oude en nieuwe wereld elkaar weer ontmoeten."

PostScript en PDF verdrongen traditionele high-end systemen

Het is grappig om te vernemen dat Adobe midden jaren tachtig de vloer aanveegde met de gevestigde orde van high-end systemen van Hell, Scitex, Crosfield en Dainippon Screen. DTP werd snel omarmt en de grote spelers met tonnen kostende werkstations werden verdreven door de Apple Macintosh, waarbinnen tekst en beeld in één keer konden worden samengebracht.

De high-end systemen gebruikten allemaal hun eigen dataformats en waren daardoor niet uitwisselbaar. Het toepassen van tekst binnen de pagina opmaak ging nota bene door het inscannen van typografische films.

Nefli, Folitho en Neroc waren de eersten in ons land met high-end pagina opmaak systemen.

Nu is het Canva die op haar beurt 'de vloer aan lijkt te willen vegen' met het wat oubollig aandoende Adobe, die weliswaar de basis van de printmedia applicaties nog 'netjes in de lucht houdt', maar niet meer tot de verbeelding spreekt.

Ecosysteem, vooral binnen online print-service-providers

Canva heeft al lang een robuust bedrijfsmodel: meer dan twee miljard dollar aan terugkerende inkomsten, 175 miljoen gebruikers, positieve marges. Voor een platform van deze omvang zijn de kosten om Affinity gratis aan te bieden verwaarloosbaar – de strategische voordelen zijn enorm. Iedereen die de nieuwe Affinity-app downloadt, wordt immers automatisch onderdeel van het Canva-universum. Dit is geen softwaredistributie, het is een beleid van ecosysteemuitbreiding.

Overname van Canva? Gewoon roddel in de branche?

Uit het artikel van Zipper: 'Sinds 2023 deden er geruchten de ronde in de industrie dat Adobe een poging had gedaan om Canva over te nemen – of op zijn minst had onderzocht of een overname haalbaar zou zijn. Dit is nooit bevestigd en noch officiële documenten, noch betrouwbare mediaberichten ondersteunen deze speculatie. Maar het idee lag voor de hand: nadat de Figma-deal eind 2023 op het laatste moment afketste vanwege antitrustbezwaren, was Adobe zichtbaar op zoek naar manieren om zijn positie op de markt voor collaboratieve ontwerptools te versterken. Op dat moment was Canva al lang de rijzende ster van de creator commerce-beweging – en dus precies wat Adobe niet kon controleren. Een daadwerkelijk overnamebod wordt nu onwaarschijnlijk geacht, maar het gerucht zelf zegt veel over de nervositeit in de markt: Adobe voelt dat Canva niet langer alleen een start-up is, maar een serieuze tegenhanger – te groot, te onafhankelijk en te populair om te worden opgeslokt'.

Canva maakt print weer zichtbaar

Ironisch genoeg wordt print, het medium dat Adobe in de eerste plaats groot heeft gemaakt, het strijdtoneel voor dit nieuwe conflict. Adobe behandelt print nu als een van de vele outputkanalen – technisch perfect, maar emotioneel neutraal. PDF is een standaard en kleurbeheer is een onderwerp voor ingenieurs, niet voor visionairs. Canva daarentegen maakt print weer zichtbaar, toegankelijk en alledaags.

In de workflow van Canva is afdrukken geen apart proces, maar onderdeel van het creatieve proces: een ontwerp wordt gemaakt, gedeeld, afgedrukt en geleverd. Geen training, geen RIP-server, geen technisch jargon. Daar ligt de echte triomf: Canva brengt afdrukken terug naar waar het thuishoort: in de handen van ontwerpers.

Zipper: "Adobe heeft de technologie, Canva heeft de emotie."

Canva legt de basis voor de volgende generatie

Canva kent haar gebruikers door en door, weten wat hen beweegt, vooral omdat ze zelf ook tot die generatie behoren. De match is perfect. Zipper zegt dat Adobe muren om haar gebruikers heen bouwt en Canva maakt deuren om haar gebruikers toegang te geven.