A&O fonds Grafimediabranche kijkt vooruit (2)

BRANCHE – De laatste rapportage van het A&O fonds Grafimediabranche – gerealiseerd door Panteia (*) – laat zien ondernemend grafisch Nederland overwegend positief gestemd is over dit laatste kwartaal en de vooruitzichten voor 2026. Deel 2 over de publicatie.

• Leestijd ca. 4 minuten
• Lees ook deel 1

Concurrentiepositie

Over de concurrentiepositie wordt overwegend niet zoveel geklaagd. Tussen de 70 en 90% van de respondenten zegt (over de jaren heen) dat het concurrentieniveau overwegend gelijk is gebleven. Tussen 0-20% zegt dat de positie is verbeterd of verslechterd. Kwartaalverschillen zijn eigenlijk niet echt van belang, dus er kunnen ook geen echte voorspellingen worden gedaan. De redactie is van mening dat bedrijven overwegend met andere 'dingen bezig zijn', dan met de concurrentie. Op buitenlands gebied is een zelfde patroon te zien.

Bedrijfsactiviteit

Net zoals bij de omzetontwikkeling vertoont ook de toegevoegde waarde een grillig patroon. Daarbij ook de gebruikelijke trend dat deze in het vierde kwartaal herstelt ten opzichte van het derde kwartaal.

Investeringen

ten opzichte van het vierde kwartaal van vorig jaar is de afname voor het doen van investeringen flink afgenomen (37% t.o.v. 17% nu). De verwachte toename is wel stabiel en ligt met ca. 20% op hetzelfde niveau als vorig jaar. Dat betekent dat de branche over het algemeen nog steeds slagvaardig lijkt op te treden in investeringen en dus in innovaties in het productieprocessen en workflows.

Winstgevendheid

Vrijwel niemand ziet een verslechtering in de winstgevendheid, terwijl dat in het derde kwartaal met ca. 35% wel het geval was. Ook dit patroon is de echt een kenmerkende eigenschap voor de branche: het vierde kwartaal kent aanzienlijk meer activiteiten dan het drede kwartaal en dat is in alle cijfers terug te zien.

Bezettingsgraad en productiecapaciteit

De gemiddelde bezettingsgraad van de branche schommelt al jaren tussen de 69-75%. Dat ligt iets lager dan het gemiddelde van alle Nederlands industrie sectoren, daar is het niveau ca. 77%. Dat de branche iets lager zit dan het nationale industriële gemiddelde suggereert dat er overschotcapaciteit is — wat duidt op onderbenutting. Dat is een al jaren gaande trend.

Een hele kleine groep zegt dat de productiecapaciteit te hoog is (enige procenten) en 10% zegt dat eigen productiecapaciteit te laag is. Kennelijk wordt die bezettingsgraad van ca. 72% niet als belemmering ervaren.

Workflow processen kunnen op het gebied van de bezettingsgraad en de productiecapaciteit dus nog wel een extra impuls geven. Daaronder valt ook een betere benutting van bestaande apparatuur, alvorens investeringen in hardware te overwegen!

Belemmeringen

Onvoldoende vraag lijkt een toenemend probleem te worden in de branche, gecombineerd met een geheel andere belemmering: de personele bezetting. Ongeveer 25% zag de personeelssterkte toenemen en bij zo een 75% wordt deze als stabiel beschouwd.
Opvallend is de afname van de financiële belemmeringen. Natuurlijk is daarbij duidelijk dat alle bovenstaande belemmeringen per bedrijf enorm zullen verschillen. Want opvallend is ook dat het gebrek aan productiemiddelen in het laatste kwartaal is afgenomen van 20% naar 10%.

Wellicht is het zinvol deze belemmeringen op te splitsen in 'klein, midden en goot' om daarmee een beter beeld te krijgen op de branche. (**)

Inkoop verbruiksgoederen

Ongeveer een gelijk percentage verwacht dat inkoop van verbruiksgoederen gelijk zal blijven en anderzijds juist zal toenemen (45%). Zo een 10% verwacht een afname, dus een minderheid in het doorgaans wat drukkere vierde kwartaal. De toename voor het laatste kwartaal van dit jaar is wel opvallend, die toename heeft sinds 2022 niet meer plaatsgevonden.

Dus ook hier een getal waar je - om de nodige nuances te herkennen - wel op moet inzoomen per bedrijfsgrootte en wellicht ook applicaties. Zoals bijvoorbeeld verpakkingsproducten naast commercial print. (**)

Conclusies (**)

De geraadpleegde bronnen laten vooral meso-economische trends zien. Bij het raadplegen van deze branchegegevens is het niet mogelijk statistische verbanden te leggen met bijvoorbeeld de grootteklasse of de hoofdactiviteit van de bedrijven.

Dergelijke gegevens zouden alleen binnen de bedrijfstak zelf beschikbaar gesteld kunnen worden. Dat dat met de hedendaagse MIS/ERP mogelijkheden relatief makkelijk mogelijk is, behoeft geen betoog. Het gaat vooral om de bereidheid dit -al dan niet anoniem - te doen. Het is de vraag in welke mate ook toeleveranciers hierin een rol zouden kunnen en willen spelen. Veel van de geconstateerde 'bewegingen' binnen de branche zijn de moeite waard om verder op in te zoomen. Juist daarmee zouden voorspellingen nog meer gestalte kunnen krijgen.

Verantwoording van de bronnen

De Conjunctuurenquête Nederland (COEN) van het CBS peilt onder ondernemers hun ervaringen en verwachtingen omtrent een groot aantal onderwerpen die samen een beeld geven van de bedrijfseconomische ontwikkeling in diverse branches.

Deze maandenquête wordt uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie. Eén keer per kwartaal is de enquête uitgebreider en worden meer ondernemers aangeschreven, waardoor gedetailleerdere informatie ontstaat. Het CBS voert de kwartaalenquête uit in samenwerking met MKB Nederland, VNO-NCW, het EIB en de KVK. 

(*) Vanaf de website: Een toonaangevend en datagedreven onderzoeks- en adviesbureau dat klanten helpt brede welvaart te realiseren. Met een ambitieus en divers team van onderzoekers, adviseurs en data-experts leveren wij unieke en toepasbare inzichten voor het oplossen van de maatschappelijke vraagstukken van morgen. Inhoudelijk sterk, betrouwbaar en altijd onafhankelijk. Dankzij onze ervaring bij zowel overheden, non-profit organisaties, branches en bedrijven zijn wij in staat om slimme verbindingen te maken tussen beleid en praktijk. En als sterke speler in Nederland en Europa slaan wij de brug tussen lokaal, regionaal, nationaal en Europees beleid. We zijn bevlogen experts met een sterk partnernetwerk. Zo leveren wij altijd de juiste expertise en maken wij met onze innovatieve aanpak het verschil voor onze klanten.