Gebrek aan personeel blijft grootste belemmering

BRANCHE - Vandaag deel 2 over de nieuwe rapportage van het A&O Fonds Grafimediabranche, waarin voortaan vooruit wordt geblikt om op die wijze relevanter te zijn voor de branche.

• Leestijd ca. 4 minuten, lees ook deel 1
• Klik op de grafieken voor een vergrote weergave, klik weer om terug te keren naar de tekst
• Dit artikel wordt u aangebonden door A&O Fonds Grafimediabranche
• Download het volledige rapport (PDF)

Maar voordat wordt ingezoomed op de belemmeringen die ondernemers ondervinden, eerst nog een reeks andere kenmerken die het totale beeld van de branche bepalen en verder kunnen voorspellen. Nieuw is een grafiek met het aantal 'maanden werk' per bedrijf. Onderstaande grafiek laar zien dat het aantaal maanden in 2024 gemiddeld neerkomt op 2,4 volledige maanden.

Dat getal doet wellicht wat vreemd aan, maar laat wel zien dat bedrijven gemiddeld ten opzichte van 2019 meer uren op jaarbasis werken. De piek in 2022 werd veroorzaakt door de 'corona-inhaalslag'

Uitbesteden van werkzaamheden

De branche besteedt meer werk uit. Dat blijkt vooral uit de prognose voor dit kwartaal. Die toename zou het gevolg kunnen zijn van enerzijds de toegenomen werkdruk (we werken immers meer dagen per maand ten opzichte van 2023). Anderzijds zou de toename van uitbesteden ook het gevolg kunnen zijn van krapte in het personeelsbestand per bedrijf. De dus al eerder genoemde grootste belemmering die wordt ondervonden in de bedrijfsvoering.

Is er sprake van concurrentie?

In 2024 is er kennelijk een afname in de concurrentie tussen bedrijven, alhoewel die afname afvlakt. In 2020 en 2021 werd er kennelijk mer concurrentie ervaren. Qua concurrentiepositie op de Europese markt is de afname extra sterk voor bepaalde groepen bedrijven, terwijl voor een andere groep bedrijven de concurrentie juist toe lijkt te nemen. In hoeverre dit gegeven binnen bedrijven ook werkelijk gemeten wordt aan de hand van offertes/order die 'verloren gaan' richting de concurrentie is niet bekend.

Trends in de omzet- en productieontwikkeling 2024 versus 2023

Omzet- en productieschommelingen zijn inherent aan de branche. Veel bedrijven ervaren een piek in het laatste kwartaal van het jaar, maar juist een terugval in de zomermaanden. In onderstaande grafiek is deze vergelijking doorgevoerd voor de eerste zes maanden en de eerste twee kwartalen van 2024. De gele staafjes staan voor de productie toegevoegde waarde.

Uit het rapport: 'Het meest in het oog springen de sterk gestegen netto omzetwaarde voor buitenlandse orders tegenover de teruggang in omzetwaarde op de binnenlandse markt. De totale omzet en de productie toegevoegde waarde zijn daardoor minder sterk gestegen, en in de maanden maart en juni zelfs gedaald. Dit leidt tot de resultante voor de eerste twee kwartalen in 2024 dat de buitenlandse omzet sterk is toegenomen en de binnenlandse omzet verder is gekrompen. Hierdoor zijn zowel de totale omzet als de productie toegevoegde waarde in de branche slechts marginaal verbeterd ten opzichte van 2023'.

Bovenstaande constatering is terug te vinden in het kwartalen overzicht voor 2024. De afname neemt af, maar ook de toename. Het aantal bedrijven met een gelijke omzet neemt weer toe. Dat geldt tevens voor de omzetten op de buitenlandse markt, daar is echter de toename maar ook de afname een stuk kleiner.

Bedrijfsactiviteiten gemeten naar de productie toegevoegde waarde

De algemene bezettingsgraad binnen de branche schommelt rondom de 75%. Een toenemend aantal ondernemers van dat te laag. Dat betekent - en dat al vele jaren - dat de totale capaciteit in de markt nog steeds (te) hoog is.

In 2024 is echter wel de trend te zien dat de toegevoegde waarde in minder geval afname, terwijl de toename min of meer een gelijke trend liet zien.

Tot slot de belemmeringen

Opvallend positief is dat 50% van de bedrijven geen belemmeringen ziet. Daar staan echter flinke belemmeringen tegenover, waarvan het personeelstekort het minst makkelijk is op te lossen. De campagne 'Week van de Grafimedia' is bedoeld om bedrijven de kans te geven zich duidelijk te kunnen profileren. Tientallen bedrijven hebben zich aangemeld, maar naar verhouding van het aantal bedrijven binnen de branche, blijkt dus dat velen het personele probleem kennelijk toch niet als groot genoeg te ervaren om hier ook aan mee te doen.

Onvoldoende vraag staat op nummer 2 van de belemmeringen. Financiële beperkingen en gebrek aan productiemiddelen komen opvallend weinig voor.

Conclusies

Met deze nieuwe opzet biedt het A&O Fonds Grafimediabranche meer relevantie voor bedrijven binnen de branche, maar ook voor andere belanghebbenden, zoals banken, vakbonden en werkgeversorganisaties. Ze kunnen hun afwegingen daarmee zorgvuldiger maken in plaats van op cijfers uit een (soms te ver) verleden.

Richard Leloux van A&O Fonds Grafimediabranche zei dat de kwartaaluitgaven voorlopig nog niet precies uitkomen op de exacte jaarkwartaalverdeling. Dat zou volgens hem echt onmogelijk zijn om precies op die data over alle cijfers te beschikken en ook te kunnen interpreteren.

Daarnaast zou het logisch zijn om deze rapportages ook te gebruiken binnen de KVGO Barometer. Deze geeft nu een meer 'onderbuik gevoel', de door ondernemingen verstrekte gegevens zijn voor dat instrument grillig en niet representatief voor het vaststellen van echte trends. Het zou mooi zijn als de A&O rapportages in makkelijk toegankelijk infographics breed gecommuniceerd kunnen worden binnen de branche in zijn gehele omvang. Leloux kreeg vanuit diverse overheidsbronnen te horen dat onze branche echt een voorloopfunctie heeft mbt cijfermatige publicaties. Dat is overigens ook jaarlijks te zien in de rapportage van Intergraf. Naast Duitsland, biedt Nederland verreweg de meest gedetailleerde cijfers.

---

NU U HIER TOCH BENT – Overweeg een abonnement op printmedianieuws. Onze artikelen bevatten achtergronden, analyses, onderzoeken, feiten en meningen binnen uw branche. Dat kan niet gratis, maar voor slechts €103,50 ex. BTW krijgt u ongeveer 300 artikelen per jaar, dat is nog geen 35 cent per artikel. Daar kan net dat ene artikel tussen zitten waarmee u uw abonnement wel heel makkelijk terugverdient……